استاد ارتباطات دانشگاه سوره:
نسل آلفا زندگی در هم تنیدگی دیجیتال و واقعی را دارد
به گزارش لیزر تگ، استاد ارتباطات دانشگاه سوره تأکید کرد؛ نسل آلفا مرز میان دنیای واقعی و دیجیتال را تجربه می کند و بیش از مصرف کننده، تولیدکننده محتواست.
به گزارش لیزر تگ به نقل از ایسنا، سمیرا خطیب زاده، استادیار ارتباطات دانشگاه سوره امروز در سومین پیش نشست دومین همایش ملی فرهنگ، رسانه و تحولات نسلی در ایران؛ از جهان واقعی تا جهان مجازی که در دانشکده فرهنگ و ارتباطات سوره برگزار شد، با اشاره به اینکه گسست نسلی امروز به یکی از مهم ترین موضوعات حوزه ارتباطات و سبک زندگی تبدیل گشته است، اظهار داشت: در دوران کنونی رسانه ها دیگر صرفا ابزار انتقال پیام یا سرگرمی نیستند، بلکه به زیست جهان انسان معاصر تبدیل گشته اند و رفتار، ارتباطات و کنش های روزمره را باز تعریف می کنند.
وی ضمن اشاره به این که عرضه خودرا بر چهار محور بنا کرده است، اظهار نمود: محور نخست به تحلیل نسل ها و گسست نسلی اختصاص دارد؛ محوری که من آنرا تحلیل گسست نسلی از انفعال تا عاملیت نام گذاری کرده ام. محور دوم به بررسی سه پارادایم اصلی ناشی از این گسست می پردازد. محور سوم روند آینده و دستاوردهای آن بر سبک زندگی را تحلیل می کند و محور پایانی هم به جمع بندی اختصاص دارد.
رسانه، زیست جهان انسان معاصر
خطیب زاده با تأکید بر این که عصر حاضر، عصر زیست در فضای رسانه ای یک پارچه است، اشاره کرد: دیگر نمی توان رسانه را همانند گذشته صرفا ابزار اطلاع رسانی، سرگرمی یا پرکردن اوقات فراغت دانست. امروز رسانه بستری است که انسان در آن زندگی و تجربه روزمره خودرا شکل می دهد.
وی نمونه ای از این زیست رسانه ای را چنین توضیح داد: در خودرو، هم زمان مسیر را بوسیله نرم افزارهای مسیریاب دنبال می نماییم، پادکست مورد علاقه را می شنویم و در شبکه های اجتماعی پیام ارسال می کنیم؛ یعنی در یک محیط یک پارچه رسانه ای درحال زیست هستیم و دیگر صرفا مصرف کننده رسانه ها نیستیم.
مروری بر نسل ها و الگوهای ارتباطی آنها
این استاد ارتباطات ضمن اشاره به تقسیم بندی نسل ها از نظر رسانه و ارتباطات اظهار داشت: نسل خاموش، بیبی بومرها، نسل ایکس، نسل وای یا هزاره، نسل زد، نسل آلفا و در آینده نسل بتا، هرکدام الگوهای ارتباطی متفاوتی دارند.
وی توضیح داد: نسل بیبی بومر که در سالهای ۱۹۴۶ تا ۱۹۶۴ میلادی متولد شده اند، نسلی هستند که بعد از جنگ جهانی دوم و در دوران رفاه اقتصادی رشد کردند. این نسل در حوزه های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تجربه های فراوان دارند و قدرت خرید بالایی هم برای آنها ذکر می شود.
بیبی بومرها؛ مصرف کنندگان انفعالی رسانه های جمعی
خطیب زاده ضمن اشاره به رسانه ی قالب دوران بیبی بومرها اظهار داشت: رسانه این نسل عمدتا رادیو، تلویزیون و مطبوعات بوده و الگوی مصرف آنها بیشتر انفعالی است. این نسل معمولا شعار رایت می یعنی برای من بنویس را ترجیح می دهد و ارتباط مکتوب را بهترین شیوه ارتباطی می داند.
وی افزود: تصویر رسانه ای این نسل معمولا افرادی است که در مقابل تلویزیون نشسته اند و پیام ها را بصورت یک سویه دریافت می کنند، چونکه رسانه جمعی پدیده غالب عصر آنها بوده است.
تفاوت های نسلی در الگوهای ارتباط
این استاد ارتباطات ضمن اشاره به تفاوت شعارهای ارتباطی نسل ها اضافه کرد: نسل ایکس به کالم یعنی با من تماس بگیر گرایش دارد. نسل وای ارتباط ایمیلی را ترجیح می دهد و می گوید ایمیل بزن. نسل زد هم با عبارت تکست می شناخته می شود و پیام رسان ها و چت در شبکه های اجتماعی ابزار اصلی ارتباط آنهاست. نسل بتا هم هنوز متولد نشده و باید دید الگوی ارتباطی آنها چه خواهد بود.
نسل ها و تحول سبک زندگی در عصر رسانه ای
استادیار ارتباطات دانشگاه سوره با اشاره به اینکه نسل ها هر کدام با الگوهای متفاوتی با رسانه ها ارتباط برقرار می کنند، اظهار داشت: نسل بیبی بومر رسانه را عمدتا به عنوان منبع خبر، سرگرمی و روایت کلان تجربه می کند و این داستانها را حدودا بدون چون و چرا می پذیرد. به این علت سبک زندگی آنها با یکدیگر حدودا یکپارچه و هماهنگ است.
نسل ایکس؛ مصرف کنندگان کنجکاو و فعال رسانه ای
وی ضمن اشاره به نسل ایکس اضافه کرد: این نسل، متولدین ۱۳۴۰ تا ۱۳۶۰ شمسی است. آنها هم مانند بیبی بومرها با رسانه های جمعی بزرگ شدند، اما شاهد ظهور ماهواره و اینترنت های اولیه بودند. بدین سبب الگوی مصرف رسانه ای آنها تلفیقی از مصرف انفعالی و کنجکاوی فعال است.
خطیب زاده توضیح داد: تجربه اولیه ایمیل زدن و حضور در چت روم های یاهو، این نسل را با شکل جدیدی از تعامل و ارتباط آشنا کرد. نسل ایکس کم کم از مصرف صرف رسانه ها به کنجکاوی فعال در فضای آنلاین رسید و مقدمات تحول در نسل های بعد را فراهم نمود.
نسل وای؛ مصرف کنندگان فعال و جامعه ساز دیجیتال
استادیار دانشگاه سوره ضمن اشاره به نسل وای یا هزاره، متولدین ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۵ شمسی، اظهار داشت: این نسل به عنوان بومیان دیجیتال، مصرف کنندگان فعال رسانه ای هستند. آنها با اینترنت رشد کرده اند و رسانه برایشان ابزاری است برای اظهار وجود، خودبیانگری و اجتماع سازی.
وی افزود: نسل وای از مصرف محتوا به تولید محتوا رسید؛ متن، عکس، صوت و ویدیو را ایجاد و به اشتراک می گذارند و نقش فعال در شبکه های اجتماعی اولیه مانند فیس بوک دارند. آنها رسانه را فقط برای دریافت محتوا نمی خواهند بلکه خودرا در آن ظهور می دهند.
نسل زد؛ مصرف کنندگان هیبریدی و تولیدکنندگان چندرسانه ای
خطیب زاده نسل زد را متولدین ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۵ شمسی معرفی نمود و اضافه کرد: این نسل مصرف کنندگان هیبریدی رسانه ها هستند و در زمان تولدشان تلفن های هوشمند و شبکه های اجتماعی پیشرفته مانند اینستاگرام وجود داشت. آنها همزمان چند فعالیت رسانه ای انجام می دهند: عکس می گیرند، کلیپ و پادکست تولید می کنند و محتوا به اشتراک می گذارند.
وی با اشاره به اینکه رسانه برای نسل زد فراتر از ابزار است، اشاره کرد: رسانه و شبکه اجتماعی قسمتی از هویت و شخصیت آن هاست و فقدان آن می تواند حس از دست دادن هویت را ایجاد نماید. این نسل با پرسنال برندینگ یا برند شخصی در فضای مجازی هویت خودرا شکل می دهد و گاهی در زندگی واقعی درون گرا، اما در زیست مجازی بسیار فعال و رهبری گروههای اجتماعی است.
نسل آلفا؛ تعامل همزمان با دنیای واقعی و دیجیتال
استادیار ارتباطات دانشگاه سوره ضمن اشاره به نسل آلفا، متولدین ۱۳۹۵ به بعد، اظهار داشت: این نسل در عصر پسامدرن رشد می کند و مصرف رسانه ای آنها بر پایه هوش مصنوعی و دستیارهای صوتی و حقیقت های تأمین یافته است. برای نسل آلفا، مرز بین دنیای فیزیکی و مجازی بسیار کمرنگ است و این دو جهان کاملا در هم تنیده شده اند.
نسل آلفا؛ زیست مجازی در هم تنیده با دنیای واقعی
خطیب زاده با اشاره به اینکه تجربه زیست مجازی و واقعی برای نسل آلفا با نسل های ایکس و زد بسیار متفاوت می باشد، اظهار داشت: این نسل مرز میان دنیای واقعی و دیجیتال را در هم می بیند و تحلیل های خود از جهان را با این نگاه تجربه می کند. نسل آلفا دیگر صرفا مصرف کننده نیست بلکه آفریننده محتواست و به شدت به تجربیات تعاملی علاقه دارد؛ از تماشای سریال و فیلم با دیگران گرفته تا بازیهای تعاملی و گیم های آنلاین.
وی با عرضه مثال توضیح داد: کودک نسل آلفا تنها به دیدن کارتون بسنده نمی کند، بلکه بوسیله اپلیکیشن هایی مانند زیزو، خود به تولید محتوا می پردازد یا محتواهای کارتونی خودرا در بزرگترین شبکه اجتماعی کودک به اشتراک می گذارد. این کودکان هم زمان از دستیارهای صوتی مانند الکسا برای اطلاعات محیطی استفاده می نمایند و انتظارات بسیار فراتر از اسباب بازیهای سنتی دارند؛ اسباب بازی برای آنها تلفیقی از حرکت، نور، موسیقی و تعامل با حقیقت افزوده است. به این ترتیب، اسباب بازیها فضای جدیدی در دنیای مجازی برای سرگرمی و تجربه ایجاد می کنند.
پارادایم های تحول رسانه ای و سبک زندگی
استادیار دانشگاه سوره ضمن اشاره به نسل های بعدی، اظهار داشت: بعد از نسل آلفا، نسل بتا هنوز متولد نشده است، اما آن چه تا حالا شاهد آن بوده ایم، گذر نسلی تاثیرات عمیقی بر پارادایم های رسانه ای و سبک زندگی گذاشته است. سه تغییر و پارادایم اصلی قابل شناسایی است: اول از انبوه سازی به شخصی سازی افراطی؛ دوم از مصرف محتوا به تجربه زیست رسانه ای؛ و سوم از رسانه به ابررسانه یا هایپرمِدیا.
وی در توضیح پارادایم اول بیان نمود: نسل های پیشین مانند ایکس و بیبی بومر با رسانه های جمعی مواجه بودند، یعنی یک پیام برای همه تولید می شد. اما با گذر نسلی، پیام ها بصورت شخصی سازی شده برای هر فرد تولید و عرضه می شوند.
خطیب زاده ضمن اشاره به پدیده حباب فیلتر توضیح داد: در شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام، الگوریتم ها پیام ها را در یک «حباب فیلتر» قرار می دهند. کاربر تصور می کند به همه محتواها دسترسی دارد، اما در واقع فقط پیام هایی را می بیند که قبل تر علاقه خودرا به آنها نشان داده یا انتخاب نموده است. این حقیقت های سفارشی سبب تشدید فردگرایی می شود؛ افرادی که در کنار هم هستند، هرکدام در حباب اطلاعات خود زندگی می کنند.
وی نمونه ای از این پدیده را عرضه کرد و اظهار داشت: اگر کاربری علاقمند به ورزش باشد، الگوریتم فقط پیام های ورزشی را برای او نمایش می دهد و امکان دارد مهم ترین رویداد سیاسی یا ورزشی روز را نبیند. به این ترتیب، حقیقت هر کاربر سفارشی و شخصی سازی شده است و تجربه زیست رسانه ای برای هر فرد منحصر به فرد می شود.
پارادایم دوم؛ از مصرف محتوا به تجربه زیست رسانه ای
خطیب زاده با اشاره به اینکه نسل ها به مرور از حالت انفعالی به مصرف کنندگان فعال و تولیدکننده محتوا تبدیل گشته اند، اظهار داشت: در تجربه زیست رسانه ای، مهم نیست صرفا چه محتوایی دریافت می نماییم، بلکه نحوه تعامل و تجربه ما با آن محتوا اهمیت دارد.
وی ضمن اشاره به پدیده تماشای تعاملی اضافه کرد: نسل های جدید هنگام دیدن فیلم، پویانمایی یا سریال، همزمان با هم سالان خود در گروههای مجازی به بحث و تبادل نظر می پردازند، توییت می کنند و متن منتشر می کنند. این نوع تعامل، لذت تجربه مصرف رسانه ای را چند برابر می کند.
خطیب زاده نمونه ای از این تجربه جمعی را عرضه کرد: کاربران بسیاری که سریال شهرزاد را از شبکه نمایش خانگی مشاهده می کردند، همزمان در توییتر یا گروههای تلگرامی درباره ی آن گفتگو می کردند و از این تجربه جمعی بهره می بردند.
پارادایم سوم؛ از رسانه به ابررسانه (هایپرمدیا)
استادیار دانشگاه سوره ضمن اشاره به پارادایم سوم اظهار داشت: امروز دیگر با رسانه های مجزا روبه رو نیستیم، بلکه یک سیستم یکپارچه و به هم پیوسته از رسانه ها وجود دارد.
وی توضیح داد: به عنوان نمونه، وقتی یک حادثه مهم رخ می دهد، ابتدا تیتر آنرا در اینترنت می بینیم، سپس بحث آن در کانال های تلگرامی و تحلیل های کاربران در استوری اینستاگرام دنبال می شود و در نهایت در گروههای خانوادگی و دوستانه مورد گفتگو قرار می گیرد. این پروسه نشان داده است که یک اکوسیستم رسانه ای یکپارچه شکل گرفته است و غالباً افراد حتی منبع اولیه خبر را نمی دانند.
خطیب زاده با اشاره به اینکه این تغییرات نسلی دستاوردهای عمیقی بر سبک زندگی دارد، اظهار داشت: چند سناریوی محتمل برای آینده وجود دارد؛ همچون افزایش شکاف تجربی بین نسل ها، ظهور سبک زندگی فناوری محور، ایجاد چالش بین حقیقت و هویت، اقتصاد توجه و بحران سلامت روان.
وی در توضیح شکاف تجربی بین نسل ها اظهار داشت: نسلی که روزنامه و کتاب مرجعیت محتوایی داشت، با نسل هایی که جلوتر آمده اند متفاوت می باشد. به عنوان نمونه، پدری از نسل ایکس هنوز خرید حضوری را ترجیح می دهد و به کیفیت محصول توجه می کند، در حالیکه فرزند نسل زد بیشتر خرید اینترنتی انجام می دهد و نسل آلفا انتظار دارد با استفاده از فناوری های پیشرفته مانند عینک چندبعدی وارد فروشگاه مجازی شود، ابعاد و کیفیت کالا را بررسی کند و با همسالان خود مشورت کند.
خطیب زاده اشاره کرد: این سه نسل انگار در سه جهان موازی زندگی می کنند، اما همزمان از رسانه ها بهره می برند و سبک زندگی آنها به شدت تحت تأثیر این گذر نسلی قرار گرفته است.
ظهور سبک زندگی فناوری محور و محیطی
خطیب زاده با اشاره به اینکه رسانه ها و فناوری بطور کامل در محیط زندگی ما ادغام شده اند، اظهار داشت: این روند با اینترنت اشیا (IoT) و خانه های هوشمند قابل مشاهده است؛ چراغ ها، دما، موسیقی و حتی موجودی یخچال بصورت هوشمند کنترل می شوند و سفارش کمبودها بطور خودکار به انجام می رسد.
وی ادامه داد: در آینده، رسانه و فناوری بطور کامل با محیط زندگی ما ترکیب می شوند و تجربه زیست ما را شکل می دهند.
خطیب زاده به چالش های ناشی از تکنولوژی های جدید اشاره نمود و اظهار داشت: پدیده دی فیک ها و محتوای تولیدشده توسط هوش مصنوعی، ایجاد بحران بین حقیقت و هویت کرده است. کاربران با صوت ها، فیلمها و کلیپ های جعلی مواجه می شوند که امکان دارد تصور آنها از حقیقت و خودشان را گرفتار ابهام کند و ذهن آنها نسبت به پدیده ها تحت تاثیر قرار گیرد.
استادیار دانشگاه سوره اضافه کرد: امروز جنگ اصلی بر سر تصاحب توجه مخاطب است. تمرکز بر روی منابع مختلف و اعلان های پی درپی شبکه های اجتماعی سبب اختلال در تمرکز، احساس تنهایی پارادوکسیکال و کاهش ظرفیت تجربه طولانی مدت محتوا می شود. وی توضیح داد: اعلان های شبکه های اجتماعی و استوری هایی که پس از ۲۴ ساعت پاک می شوند، کاربران را مجبور می کند دائماً در فضای مجازی حضور داشته باشند تا چیزی را از دست ندهند؛ این روند توجه و تمرکز ما را به دزدی می برد و خواندن کتاب یا محتوای طولانی را می کاهد.
خطیب زاده اظهار داشت: ما از جامعه ای با سبک زندگی تحت تاثیر رسانه ها به طرف جامعه ای حرکت می نماییم که سبک زندگی خود یک پدیده رسانه ای است. امروزه خیلی از مشاغل، مانند پزشکی، فعالیت حرفه ای، آموزش و خدمات خودرا بوسیله شبکه های اجتماعی عرضه می دهند و این کارها با سبک زندگی آنها یکپارچه شده است.
وی اشاره کرد: نقش محققان و دانشجویان در این حوزه تنها نقد رسانه نیست، بلکه توانمندسازی سواد زیست رسانه ای است؛ سوادی که به ما یاد می دهد در کنار ابررسانه ها زیست درست و فعال داشته باشیم و عاملیت خودرا از دست ندهیم.
به گزارش لیزر تگ به نقل از ایسنا، سمیرا خطیب زاده، استادیار ارتباطات دانشگاه سوره امروز در سومین پیش نشست دومین همایش ملی فرهنگ، رسانه و تحولات نسلی در ایران؛ از جهان واقعی تا جهان مجازی که در دانشکده فرهنگ و ارتباطات سوره برگزار شد، ضمن اشاره به این که گسست نسلی امروز به یکی از مهم ترین موضوعات حوزه ارتباطات و سبک زندگی تبدیل گشته است، عنوان کرد: در دوران کنونی رسانه ها دیگر صرفاً ابزار انتقال پیام یا سرگرمی نیستند، بلکه به زیست جهان انسان معاصر تبدیل گشته اند و رفتار، ارتباطات و کنش های روزمره را باز تعریف می کنند. وی ضمن اشاره به اینکه عرضه خودرا بر چهار محور بنا کرده است، اظهار داشت: محور نخست به تحلیل نسل ها و گسست نسلی اختصاص دارد؛ محوری که من آن را تحلیل گسست نسلی از انفعال تا عاملیت نام گذاری کرده ام. به این دلیل سبک زندگی آنها با یکدیگر حدوداً یکپارچه و هماهنگ است.
منبع: lazertag.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان لیزرتگ در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۲ بعلاوه ۱