دو مسیر متفاوت چین و آمریکا در سیاستهای مهاجرت نخبگان
لیزر تگ: تحولات اخیر در سیاستهای مهاجرتی چین و ایالات متحده نشانه ای از ایجاد فصل تازه ای در رقابت ژئوپلیتیک مبتنی بر دانش و فناوری است.
به گزارش لیزر تگ به نقل از مهر؛ در حالیکه پکن با معرفی ویزای جدید موسوم به «K» بدنبال باز کردن درب های این کشور به روی متخصصان خارجی و تسهیل فرآیند ورود، تحصیل و اشتغال نیروهای نخبه است، ایالات متحده تحت دولت دونالد ترامپ با نگاهی محافظه کارانه تر، مسیر مهاجرت نیروهای متخصص را با افزایش هزینه ویزای «H-1B» و وضع محدودیت های تازه، در عمل دشوارتر کرده است. این دو جهت گیری نه فقط تصمیمات اجرایی بلکه بازتاب دو فلسفه متفاوت حکمرانی در اقتصاد دانش بنیان هستند.
چین درحال استفاده از مهاجرت نخبگان به عنوان اهرمی برای تقویت اکوسیستم نوآوری و خودکفایی فناورانه است، در حالیکه آمریکا با محوریت صیانت از بازار کار داخلی، در معرض خطر فرسایش تدریجی مزیت تاریخی خود در جذب استعداد جهانی قرار می گیرد. در چنین صحنه ای که سرمایه انسانی به اندازه سرمایه فیزیکی ارزش راهبردی دارد، سیاست مهاجرتی به ابزار قدرت نرم و رقابت فناورانه میان دو ابرقدرت بدل شده است.
سیاست جدید چین: ویزای «K» و راهبرد جذب استعداد جهانی
از اولین روز اکتبر، چین اجرای ویزای «K» را شروع کرده است؛ ویزایی که بطور دقیق تر برای جذب فارغ التحصیلان و متخصصان حوزه های علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (STEM) طراحی شده است. بر خلاف ویزاهای سنتی که نیازمند پیشنهاد شغلی یا اسپانسر محلی بودند، ویزای «K» به متقاضیان اجازه می دهد بدون داشتن پیشنهاد کار وارد چین شوند و در دانشگاه ها، مراکز پژوهشی و شرکت های فناورانه مشغول بکار یا مطالعه شوند. این اقدام اولین اصلاح عمده در مقررات ویزای چین طی بیشتر از یک دهه گذشته شمرده می شود و نشانه ای آشکار از عزم پکن برای رقابت در سطح جهانی برای جذب استعدادهای علمی است. از منظر سیاستی، این اقدام مکمل روند کلی چین در دهه اخیر شمرده می شود که بر بین المللی سازی محیط علمی و افزایش جذابیت زیست بوم فناورانه این کشور متمرکز بوده است. دولت چین در سال ۲۰۲۵ ورود توریستهای خارجی را بیشتر از ۳۰ درصد افزایش داده و ورود بدون ویزا را برای ۷۵ کشور مجاز کرده است. به اعتقاد خیلی از کارشناسان، این داده ها مبین تلاش گسترده تری برای باز تعریف تصویر چین از کشوری مهاجر فرست به مقصدی جذاب برای نخبگان جهانی است.
ایالات متحده: محدودیت های تازه و افزایش هزینه ویزای «H-1B»
در سوی دیگر، دولت آمریکا به رهبری دونالد ترامپ سیاستهای مهاجرتی سخت گیرانه تری را دنبال می کند. افزایش هزینه ویزای «H-1B» تا ۱۰۰ هزار دلار در ماه های اخیر، ضربه ای سنگین به شرکت های فناوری و استارت آپ ها وارد کرده است. این ویزا یکی از اصلی ترین مسیرهای ورود متخصصان خارجی به آمریکا بود که نقش برجسته ی در رشد سیلیکون ولی و توسعه نوآوری فناورانه داشت. اما با این تصمیم، مسیر برای ورود نیروهای جوان و مستعد، بخصوص از کشورهای درحال توسعه، بشدت محدود شده است. کارشناسانی چون باربارا کلمن از شرکت تحلیل امنیتی «Dragonfly» باور دارند هدف چین از معرفی ویزای «K» رویارویی با این سیاستهای محدودکننده آمریکا است. او اخطار می دهد که محدودیت های جدید ویزای «H-1B» در بلند مدت توان رقابتی آمریکا در حوزه هایی چون هوش مصنوعی و نوآوری فناورانه را تضعیف خواهد نمود. دیپا اولاپالی، استاد دانشگاه جورج واشنگتن نیز این سیاست را نوعی خودزنی راهبردی برای آمریکا می داند که مزیت تاریخی این کشور در جذب استعدادهای برتر جهان را از میان می برد.
تفاوت در فلسفه حکمرانی استعدادها
در حالیکه آمریکا درحال بستن دروازه ها به روی نیروی کار متخصص خارجی است، چین با گشودن راه های جدید برای تحصیل و کار، خویش را به عنوان مقصدی نوظهور برای استعدادهای جهانی معرفی می کند. این رویکرد نه فقط ابزاری برای ارتقاء توان فناورانه چین، بلکه عنصری کلیدی در رقابت ژئوپلیتیکی گسترده تر میان دو قدرت محسوب می شود. چین با سالانه بیشتر از ۳.۵ میلیون دانش آموخته رشته های علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات و سهم ۴۵ درصدی دانشجویان علوم و فناوری از کل جمعیت دانشگاهی، ظرفیت داخلی عظیمی در این زمینه دارد، اما حال بدنبال ترکیب این ظرفیت بومی با استعدادهای بین المللی است تا شتابی مضاعف به نوآوری ملی خود بدهد. از منظر نمادین نیز ویزای «K» نقطه عطفی در تصویر بین المللی چین بحساب می آید. بعبارت دیگر، کشوری که زمانی دغدغه فرار مغزها داشت، حال در جایگاهی قرار گرفته که برای جذب نخبگان خارجی رقابت می کند. این تحول بازتاب اعتماد به نفس نوظهور پکن در حوزه تکنولوژی های جدید است، جایی که خویش را نه فقط مصرف کننده، بلکه تولیدکننده اصلی علم و فناوری می داند.
پیامدهای ژئوپلیتیکی و آینده رقابت استعداد
به اعتقاد کارشناسان، سیاستهای متضاد چین و آمریکا می توانند مسیر جریان جهانی استعداد را دگرگون کنند. اگر ایالات متحده نتواند مسیر مهاجرت نیروهای متخصص را مورد بازبینی قرار دهد، چین امکان آنرا دارد که از این خلأ بهره بگیرد و در زمینه هایی چون هوش مصنوعی، تراشه ها و زیست فناوری، مزیت نسبی خویش را تقویت کند. در عین حال، کارشناسان اخطار می دهند که عوامل فرهنگی، زبان و تفاوت های نهادی هنوز مانع جدی برای جذب گسترده استعدادهای غربی به چین هستند. با توجه به این محدودیت ها، پکن با استفاده از ابزارهایی مانند ویزای «K»، به روشنی درحال طراحی یک استراتژی بلند مدت برای تبدیل شدن به قطب جهانی استعدادهای علمی است. هم زمان، سیاستهای محدودکننده در آمریکا نشان میدهد که رقابت بر سر نخبگان جهانی بزودی از مرحله اقتصادی و فناورانه فراتر رفته و به سطح امنیت ملی و نفوذ ژئوپلیتیکی ارتقا خواهد یافت.
جمع بندی
تقابل میان سیاستهای مهاجرتی چین و آمریکا را میتوان به منزله یکی از اصلی ترین صحنه های رقابت ژئوپلیتیکی قرن بیست ویکم دانست؛ نبردی که نه در میدان جنگ یا تجارت بلکه در زمینه جذب و حفظ استعداد انسانی جریان دارد. چین با گشودن مسیرهای تازه برای جذب متخصصان خارجی، بخصوص در حوزه های علوم پیشرفته، مهندسی و فناوری دیجیتال، در پی تثبیت موقعیت خود به عنوان قدرت فناوری آینده است. این کشور با استفاده از سیاستهای مهاجرتی هوشمند و سازوکارهای حمایتی از نوآوران، در تلاش است تا شبکه ای جهانی از نخبگان را حول محور مراکز علمی و صنعتی خود شکل دهد. در مقابل، ایالات متحده با اعمال محدودیت های تازه و سیاستهای پرهزینه برای ورود نیروهای متخصص، در خطر از دست دادن مزیت تاریخی خود در میدان رقابت استعدادها قرار دارد. پیامد چنین روندی فراتر از مرزهای اقتصادیست و می تواند به بازترسیم نقشه قدرت جهانی منجر شود؛ برای اینکه در دنیای مبتنی بر دانش، کشوری که بتواند ذهن های برتر را جذب نموده و نگه دارد، بر مسیر پیشرفت فناوری، نوآوری و در نهایت قدرت سیاسی جهانی سلطه خواهد یافت. رقابت استعدادها در این معنا حتی می تواند تعیین کننده تر از رقابت تسلیحاتی یا تجاری باشد و مسیر آینده نظم بین الملل را رقم زند.
بطور خلاصه چین با سالانه بیش از ۳.۵ میلیون دانش آموخته رشته های علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات و سهم ۴۵ درصدی دانشجویان علوم و فناوری از کل جمعیت دانشگاهی، ظرفیت داخلی عظیمی در این مورد دارد، اما حال بدنبال ترکیب این ظرفیت بومی با استعدادهای بین المللی است تا شتابی مضاعف به نوآوری ملی خود بدهد. با عنایت به این محدودیت ها، پکن با استفاده از ابزارهایی مانند ویزای K، به روشنی در حال طراحی یک استراتژی طولانی مدت برای تبدیل شدن به قطب جهانی استعدادهای علمی است. رقابت استعدادها در این معنا حتی می تواند تعیین کننده تر از رقابت تسلیحاتی یا تجاری باشد و مسیر آینده نظم بین الملل را رقم زند.
منبع: lazertag.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان لیزرتگ در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۴ بعلاوه ۳